Wstęp do tomu II
"Wybuch I wojny światowej pomiędzy zaborcami dawał Polakom na dzieję na odzyskanie niepodległej ojczyzny. Wiązał się jednak z wieloma niebezpieczeństwami, które mogły spowodować, że upragniona niepodległość nie nadejdzie, lecz utrwali zaborczą niewolę. Stałoby się tak w momencie wygrania wojny przez państwa centralne, a szczególnie przez najbardziej zajadłego wroga Polaków - państwo niemieckie. Wybór orientacji politycznej w toczącej się I wojnie światowej nie był więc obojętny dla losów Europy Środkowej, w tym Polaków. Politycy obozu narodowego dokonali prawidłowej oceny sytuacji politycznej, dokonują wyboru orientacji na Rosję sprzymierzoną z państwami Europy Zachodniej przeciw Niemcom ich sojusznikom z państw centralnych.
Należy nadmienić, że nie wszyscy Polacy mieli prawidłowe rozeznanie w położeniu międzynarodowym. Część z nich działała, nie rozumiejąc swoich błędów politycznych i pracując na szkodę samej idei odzyskania przez Polskę niepodległości. Dodatkowo obce agentury pracowały na rzecz dezinformacji, wprowadzenia w błąd polskiego społeczeństwa co do istoty prawidłowości wyboru orientacji na państwa ententy w toczącej się wojnie przeciw państwom centralnym.
Bardzo negatywną rolę odgrywała również powołana przed wybuchem wojny przez Żydów polska masoneria działająca na rzecz państw centralnych, która chciała być skuteczną przeciwwagą polityczną dla obozu narodowego. Realizowała ona polityczne cele Żydów i Niemców.
Wybuch I wojny światowej więc był zarówno szansą na odzyskanie przez Polskę niepodległości, jak i zagrożeniem dla samej egzystencji narodu polskiego w przypadku wygranej państw centralnych. W przypadku wygranej Niemiec utrwaliłoby się rozbicie narodu polskiego na kilka obcych organizmów państwowych, a Polacy jako naród zostaliby poddani bardzo ostrym represjom politycznym. Staliby się narodem trwale upośledzonym, poddanym brutalnej eksploatacji. Fakt, iż zdecydowana większość narodu polskiego stanęła po stronie ententy i prowadzącego naród polski obozu narodowego, przyniósł Polsce niepodległość po latach zaborów. Świadczył również o prawidłowym rozeznaniu celów i interesów polskiej polityki wśród ogółu polskiego społeczeństwa."